آتشکده نیاسر
چار طاقی نیاسر، بنایی باستانی از اواخر عصر اشکانی و یا اوایل عصر ساسانی است. این بنا جز کهن ترین و بزرگترین نمونه های چار تاقی ایران و سالم‌ترین آنهاست.
در کتاب تاریخ قم تألیف محمدحسن بن محمد قمی (378 ق) آمده است : “آن را اردشیر بابک بنا کرده است… و بفرمود تا بر آن چشمه شهری بنا کردند با آتشکده و آن شهر را نیاسر نام نهادند.”
ر تاریخ کاشان نیز آمده است:” در سمت غربی چشمه نیاسر چهار طاقی آتشکده ای از سنگتراش بنا نهادند، که بالفعل بدون خرابی بر پا، و معروف است به آتشکده اردشیر. “
آتشکده خرم دشت
آتشکده خرم دشت که در 20 کیلومتری جنوب شرقی کاشان و در کنار روستای به همین نام قرار گرفته است. این بنای تاریخی بر خلاف چار طاقی نیاسر بدون سقف و مصالح و سنگ های بکار رفته در آن متفاوت با آتشکده نیاسر است.
این بناهای باستانی را تنها نباید از لحاظ معماری و تاریخی مورد بررسی قرار داد بلکه از زاویه دیگری که همانا اعتقادات مذهبی و باورهای دینی مردمان این دیار کهن است نیز باید مورد کنکاش و پژوهش قرار گیرد.
کشف کهن ترین زیگورات جهان در سیلک ( نیایشگاه) و وجود آتشکده ها و معابد مذهبی قبل از اسلام و بعد از آن نیز برپایی مساجد و زیارتگاه ها، نشان از باورهای عمیق دینی و پایبندی به آیین های مذهبی در افکار و اندیشه های مردم این منطقه به روشنی هویداست.